مقیاس عکاسی: 6 تکنیک برای نمایش مقیاس در عکس‌ها

مقیاس عکاسی یا نشان دادن حس مقیاس یکی از جنبه‌های ضروری ایجاد تصاویر تاثیرگذار بصری است. این موضوع با پیشرفت تکنولوژی و گسترش استفاده از دوربین‌ها، به یکی از مهم‌ترین عناصر در فهم و ثبت جهان پیرامون تبدیل شده است. این مقاله با هدف بررسی و توضیح مفاهیم مختلف مقیاس عکاسی، تأثیرات آن بر تصویربرداری و اهمیت آن در فهم بهتر دیدار و اندازه‌گیری اشیاء، به بررسی ابعاد مختلف این حوزه می‌پردازد.

اهمیت نشان دادن حس مقیاس عکاسی

وقتی می خواهید آنچه را که چشمانتان می بیند از طریق عکس گرفتن به دیگران منتقل کنید، باید ابعاد جسمی را که از آن گرفته می‌شود را در نظر بگیرید و راهی برای نشان دادن آن ابعاد پیدا کنید. یکی از راه‌های انجام این کار، ایجاد حس مقیاس عکاسی است.

نشان دادن مقیاس به بیننده کمک می‌کند تا حس واقعی‌تری از عکس‌ها بگیرد. وقتی از عناصری استفاده می‌کنید که مردم می شناسند تا به آنها کمک کنید اندازه و فاصله یک شی را درک کنند در حال نمایش حس مقیاس به آن‌ها هستید. گاهی می‌توان از آن به منظور ایجاد تأکید بر اهمیت موضوعی که در حال عکس‌گرفتن از آن هستید، استفاده نمود. مقیاس به دلیل سختی و چالشی که برای عکاسان ایجاد می‌کند، اغلب یک تکنیک کم استفاده در عکاسی است.

تأثیر لنز در نشان دادن حس مقیاس

به بیان ساده، حس مقیاس و ابعاد اشیائی که از آن‌ها عکس می‌گیرید، اغلب با نوع لنز دوربینی که استفاده می‌کنید ارتباط مستقیمی دارد. تأثیر لنزها در به تصویر کشیدن مقیاس عکاسی به این ترتیب است:

• لنز استاندارد: این لنز واقعی‌ترین حس مقیاس را نشان می‌دهد زیرا وقتی از زوم استفاده می‌کنید، تفسیر واضح و دقیقی از مقیاس ارائه می‌دهد.
• لنز تله فوتو: فاصله فوکوس طولانی‌تر با لنز فوتو تشخیص مقیاس را دشوارتر می‌کند مگر اینکه دور باشید و نقطه مرجعی در عکس داشته باشید. استفاده از این لنز خیلی نزدیک به سوژه می‌تواند آن‌ها را بزرگ‌تر از آنچه هستند نشان دهد.
• لنز واید: اگر خیلی به سوژه نزدیک باشید، این لنز می‌تواند حس مقیاس را مخدوش کند. هرچه لنز عریض‌تر باشد، به هم ریختگی آن بیشتر می‌شود. هنگامی که مقیاس یک تصویر را معکوس می‌کنید، از لنز واید استفاده می‌شود. به میزان عریض‌تر شدن لنز، حس مقیاس بیشتر بهم می‌ریزد. یعنی عناصری که دورتر هستند با استفاده از لنز واید کوچک‌تر به نظر می‌رسند. مثلا اگر یک نفر جلوی برج ایفل بایستند و با لنز واید از او و برج ایفل عکس بگیرید، انگار برج ایفل کوچک‌تر است. پس در استفاده از لنز واید برای مقیاس عکاسی خیلی دقت کنید.

در ادامه با تکنیک‌های نشان دادن مقیاس عکاسی آشنا می‌شوید و می‌توانید عکس‌هایتان را زنده‌تر نشان دهید تا به بینندگان کمک کنید همان احساساتی را که شما احساس کردید، داشته باشند!

6 تکنیک نشان دادن مقیاس در عکاسی

حتما این حس را تجربه کرده‌اید به خصوص در مناظر طبیعی و آثار تاریخی و آسمان خراش‌ها. در کنار منظره‌ای باشکوه و با هیبت ایستاده‌اید، اما هر عکسی که می‌گیرید حق مطلب را ادا نمی‌کند. شما می‌خواهید آنچه را که می بینید و احساس می‌کنید در یک عکس ثبت کنید. ۶ تکنیک ضروری در نشان دادن مقیاس در عکاسی عبارتند از:

1. استفاده از اشیاء با ابعاد قابل تشخیص؛
2. تکنیک خطوط هدایتگر (Leading Line)؛
3. استفاده از ترکیب‌بندی(Composition)؛
4. تکنیک بازی با پرسپکتیو(Perspectives)؛
5. استفاده از تکنیک سیلوئت‌ها(Silhouettes)؛
6. تکنیک خطوط همگرا (Converging Lines).

این تکنیک‌ها همان روشی است که به شما کمک می‌کند تا شکوه یک منظره، ساختمان یا یک شئ را نشان دهید. در ادامه هر کدام از این فنون ایجاد مقیاس در عکاسی شرح داده شده است.

1- استفاده از اشیاء با ابعاد قابل تشخیص

گنجاندن اشیاء قابل تشخیص در عکس‌های شما می‌تواند به ایجاد حس مقیاس کمک کند، و باعث می‌شود که سوژه نسبت به سایر اشیاء در تصویر بزرگ‌تر یا کوچک‌تر به نظر برسد. به عنوان مثال، گنجاندن یک فرد یا یک ساختمان شناخته شده در عکس می‌تواند به بیننده تصور روشنی از اندازه سوژه بدهد. استفاده از یک شخص به عنوان نقطه مرجع می‌تواند احساساتی عالی را القا و یک عکس متوسط را به عکسی جالب و تأثیرگذار تبدیل کند.

وقتی افراد را در عکس خود قرار می‌دهید، سعی کنید زمانی که درگیر فعالیت یا محیط اطراف هستند، از آنها عکس بگیرید. انجام این کار یکی از بهترین راه‌ها برای نشان دادن ارتباط بین فرد و محیط است و باعث می‌شود صحنه طبیعی‌تر به نظر برسد. بنابراین با انتخاب یک شئ يا فرد به عنوان مرجع و قرار دادن درست آن در کادر، می‌توانید عکسی تاثیرگذارتر و از نظر بصری جذاب‌تر خلق کنید.

2- تکنیک خطوط هدایتگر (Leading Line)

خطوط هدایتگر یا خطوط هادی (Leading lines) خطوطی هستند که چشم بیننده را در عکس هدایت و به ایجاد حس عمق و مقیاس کمک می‌کنند. با استفاده از خطوط هدایتگر، می‌توانید حس پرسپکتیو ایجاد کنید و موضوع عکس خود را نسبت به محیط اطراف بزرگتر یا کوچکتر نشان دهید.

برای مثال، می‌توانید از جاده‌ها، پیاده‌روها یا رودخانه‌ها استفاده کنید تا با هدایت چشم بیننده در عکس حس مقیاس را ایجاد کنید. این خطوط به بیننده کمک می‌کنند تا اندازه و موقعیت سوژه را در رابطه با سایر عناصر موجود در تصویر درک کند. علاوه بر این، خطوط هدایتگر به ایجاد حس عمق کمک می‌کنند و عکس را سه بعدی و پویاتر نشان می‌دهند.

در عکاسی معماری می‌توانید از خطوطی مانند دیوارها، ستون‌ها یا راه‌پله‌ها برای هدایت چشم بیننده در ساختمان استفاده کنید. خطوط هدایتگر حس مقیاس اندازه و ساختار را به درستی به بیننده منتقل می‌کنند. ( مانند تصویر زیر)

در عکاسی معماری، خطوط هدایتگر نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند و تأثیر قابل توجهی بر جذابیت و تداعی تصاویر دارند. این خطوط، که ممکن است از اجزای معماری مختلفی نظیر دیوارها، ستون‌ها، سقف‌ها یا حتی پیاده‌روها به وجود آیند، به عنوان راهنمایی برای چشم بیننده عمل می‌کنند.

3-استفاده از ترکیب‌بندی(Composition)

استفاده از ترکیب برای به دست آوردن حس مقیاس گاهی اوقات می‌تواند دشوار یا در برخی موارد بدون نقطه مرجع غیرممکن باشد.

تصویر بالا یک مثال خوب از این عکس منظره‌ای است که با لنز واید، با چند خطوط هدایتگر آسمان و خطوط هدایتگر زمین بسیار کم گرفته شده‌است. هنگام مقایسه آسمان با منظره، حس خوبی از مقیاس را نشان می‌دهد.

4- تکنیک بازی با پرسپکتیو (Perspectives)

پرسپکتیو به رابطه‌ی فضایی میان ابعاد اشیاء در عکاسی و موقعیت آن‌ها از نگاه بیننده اشاره دارد. بنابراین بازی با پرسپکتیو می‌تواند تاثیر زیادی بر حس مقیاس در عکس‌های شما داشته باشد و باعث می‌شود که سوژه نسبت به سایر اشیاء در تصویر بزرگ‌تر یا کوچک‌تر به نظر برسد. تغییر زاویه و زاویه دید دوربین، حس عمق و جذابیت بصری زیباتری ایجاد می‌کند. در عکس زیر این موضوع را به خوبی مشاهده می‌کنید.

به عنوان مثال، عکاسی با زاویه پائین Low angle سوژه را بزرگتر و با ابهت‌تر نشان می‌دهد. از سوی دیگر، عکاسی از زاویه بالا سوژه را کوچک‌تر از ابعاد واقعی‌ش به تصویر می‌کشد. این تکنیک می‌تواند به ویژه در عکاسی معماری موثر باشد. به این دلیل که عکاسی از زاویه پائین ساختمان را باشکوه و با ابهت جلوه می‌دهد. در حالی‌که عکاسی از زاویه بالا به بیننده القا می‌کند که ساختمان کوتاه‌تر و کوچک‌تر است.

5- استفاده از تکنیک سیلوئت‌ها(Silhouettes)

سایه‌نما یا سایه‌رخ یا سیلوئت برای ایجاد رمز و راز، هیجان و درام در یک تصویر همیشه یک گزینه‌ی عالی به شمار می‌رود، و تکنیکی برای میخکوب کردن بیننده به یک عکس و درگیرکردن مخاطب در داستان بصری است که دارید روایت می‌کنید.

انسان‌ها تمایل طبیعی به پر کردن شکاف‌های اطلاعاتی در ذهن خود و کشف واقعیت پنهان دارند. هنگامی که سوژه را به یک سایه‌رخ تیره در یک عکس تبدیل می‌کنید، بینندگان به طور طبیعی شروع به تکمیل و بازسازی تصویر واقعی سایه در ذهنشان می‌کنند و این بازی فکری برایشان جذاب و هیجان‌انگیز است.

استفاده از سایه‌ها در عکس‌های شما می‌تواند روشی موثر برای نشان دادن مقیاس و افزودن حس عمق و بعد باشد. سایه‌ها می توانند یک مرجع بصری باشند که به بیننده اجازه می‌دهد اندازه و موقعیت سوژه را در رابطه با سایر عناصر موجود در تصویر درک کند.

در نتیجه، استفاده از سایه‌نما یا سیلوئت با ارائه یک مرجع بصری، روشی موثر برای نشان دادن مقیاس عکس است. این به بیننده ایده واضحی از اندازه و موقعیت سوژه می‌دهد. با استفاده از سایه‌ها برای ایجاد حس عمق و بعد، می‌توانید تصویری تاثیرگذارتر و از نظر بصری جذاب‌تر ایجاد کنید. و حس کنجکاوی بیننده را تحریک کنید تا مدت زمان بیشتری به عکس نگاه کند.

6- تکنیک خطوط همگرا (Converging Lines)

خطوط همگرا از دو خط موازی ساخته شده‌اند که به هم می‌رسند و در یک نقطه محو می‌شوند. هنگامی که بیننده این خطوط را در یک تصویر می‌بیند، از آن‌ها به عنوان نشانه‌های بصری برای درک مقیاس عکس و عمق کمک می‌گیرد. این خطوط معمولاً از پیش زمینه یک تصویر منظره شروع می‌شوند و تا پس زمینه و جایی که به هم می‌رسند و ناپدید می‌شوند گسترش می‌یابند. هرچه این خطوط تدریجی‌تر به فاصله نزدیک شوند، پس زمینه به نظر بیننده دورتر خواهد بود.

به غیر از نشان دادن مقیاس‌، خطوط همگرا در جلب توجه بیننده به موضوع شما مفید هستند. در عکاسی‌، چنین خطوطی خطوط پیشرو نیز نامیده می‌شوند. چشمان ما به طور طبیعی خطوط را دنبال می‌کند تا جایی که در افق به هم نزدیک می شوند بطوریکه حالت همگرایی پیدا کرده و از بین می‌روند. بنابراین، با قرار دادن سوژه در جایی که این خطوط به هم نزدیک می‌شوند، اهمیت سوژه و مقیاس را به خوبی نشان می‌دهید.

کلام آخر

در این مقاله، به بررسی حس مقیاس در عکاسی پرداخته و تکنیک‌هایی که برای ایجاد این حس در تصاویر به کار می‌روند، مورد بررسی قرار گرفت. از طریق انتقال درست اندازه‌ها، فواصل و نسبت‌ها، عکاسان قادر به ایجاد حس مقیاسی در تصاویر خود می‌شوند که این امر بهبود قابل ملاحظه‌ای در تجربه بصری مخاطبان ایجاد می‌کند.

ترکیب هوشمندانه عناصر مختلف معماری، انسانی و طبیعی با توجه به نسبت‌ها و ابعاد، از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. این مقاله به عنوان یک راهنمای عملی برای علاقه‌مندان به عکاسی، نکات کلیدی را در خصوص ایجاد حس مقیاس در تصاویر فراهم آورده و به آنها کمک می‌کند تا تصاویری با جذابیت و تأثیر بیشتر ایجاد کنند.